Özet

Amaç: Tüberküloz (TB), HIV ile yaşayan bireyler (PWH) arasında morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenlerinden biridir. HIV ve TB birlikteliği birbirlerinin patojenitesini güçlendirir ve immünolojik fonksiyonları bozar. Bu çalışmanın amacı, merkezimizde HIV+TB birlikteliğini öngören biyopsikososyal risk faktörlerini analiz etmektir.

Yöntem: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği’nde 2019-2022 arasında takipli PWH’lerin kayıtları kullanılarak kesitsel retrospektif bir kohort çalışması yürüttük. TB gelişmesine etki eden risk faktörlerinin incelenmesinde de lojistik regresyon analizi kullanıldı. Sonuçlar, p-değerinin 0,05’ten küçük olduğunda istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.

Bulgular: Çalışmadaki 73 HIV’le yaşayan bireyin 22’sinde (%30,1) TB birlikteliği mevcut olup yaş medyanı 40 (32-50) idi. Çok değişkenli lojistik regresyon analizinde başlangıç vücut kitle indeksi (VKİ) ve evde yaşayan kişi sayısının PWH’de TB ko-enfeksiyonu açısından bağımsız risk faktörleri olduğu belirlenmiştir. Başlangıç VKİ değerindeki her bir artışın 0,73 kat TB gelişmesini azalttığı görülürken (0,57-0,94, p=0,016), evde yaşayan kişi sayısındaki her bir kişilik artış TB gelişmesini 1,16 kat artırdığı görülmüştür (1,00-1,35, p=0,047).

Sonuç: TB çeşitli sosyal faktörlerin belirlediği bir hastalıktır. Bu çalışma, belirli özelliklere sahip PWH’lerin TB geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu yüzden HIV+TB birlikteliğini öngören risk faktörlerini belirlemek için çok merkezli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.